Na greckim stole — potrawy, których musisz spróbować, będąc w Grecji

Ach te greckie smaki! Dojrzewające w słońcu owoce i warzywa, słoność fety oraz oliwa lejąca się strumieniami. Wybierając się na wakacje do Grecji, przygotuj się na kulinarne doświadczenia przepełnione smakami i aromatami. Tradycyjna kuchnia grecka bazuje na dużej ilości warzyw, lokalnie poławianych rybach i owocach morza, przez co jest uznawana za jedną z najzdrowszych na świecie.

W restauracjach, zwanych w Grecji tawernami, Grecy pojawiają się w godzinach późnopopołudniowych lub wieczornych. To idealna pora na, najważniejszy w ich systemie, posiłek w ciągu dnia — kolację. To czas, kiedy upały już nie dają się we znaki, wszyscy skończyli pracę, a zatem jest to idealny moment, aby spotkać się z rodziną lub znajomymi i pobiesiadować.

Grecy kochają jeść, a o umiarze zapominają w momencie, w którym siadają przy restauracyjnym stole. Jednak tu nie o samo jedzenie chodzi, ale właśnie o biesiadę, celebrację posiłków i czerpanie z dobrej energii, którą daje ten wspólnie spędzony czas. Kolacje w greckim wydaniu potrafią przeciągnąć się do bardzo późnych godzin wieczornych. To, co charakteryzuje społeczność Greków to fakt, że jedzą „na bogato”, stół ma się niemal uginać od ilości jedzenia.

Wszystkie zamawiane potrawy stoją na stole, a uczestnicy biesiady po prostu dzielą jedzenie między sobą. Każdy ma swój talerz i nakłada to, na co ma ochotę. Uzupełnieniem kolacji często jest lampka greckiego wina lub inny niskoprocentowy alkohol.

To, na co należy zwrócić uwagę, rozpoczynając swoją podróż po greckich tawernach to dwa produkty, które pojawiają się na stołach, pomimo że nikt ich nie zamawiał. Pierwszym z nich jest chleb. To produkt uwielbiany przez Greków, który jest obowiązkowym dodatkiem do każdego posiłku. W związku z tym nie może go zabraknąć na stole. Należy jednak pamiętać, że podany przez kelnera chleb to dodatkowy koszt i zostanie on doliczony do naszego rachunku. Z reguły opłata ta wynosi 0,5 euro od osoby. Drugim produktem jest woda, która również nie znika ze stołów. W tym wypadku możemy mieć do czynienia z dwoma sytuacjami. Jeśli na stół otrzymamy wodę butelkowaną, wówczas musimy liczyć się z kosztami. Jeśli jednak otrzymamy dzbanek z wodą, będzie to oznaczało, że jest to woda kranowa, która z reguły nie jest dodatkowo płatna, a w Grecji jest zdatna do picia. 

Odwiedziny w tradycyjnej, greckiej tawernie przepełnionej kolorami i klimatyczną muzyką to niezwykłe doświadczenie, po prostu obowiązkowe podczas wakacji w Grecji.

Jak jednak w gąszczu tawern wybrać taką, która da nam gwarancję dobrego jedzenia? Złota zasada mówi, że najlepiej stołować się tam, gdzie jedzą rdzenni Grecy, mieszkańcy danego miejsca. To oni są najlepszą rekomendacją prawdziwie greckich smaków. Czego zatem warto spróbować, będąc w Grecji?

Poniżej przedstawiamy listę greckich przysmaków, których nie można pominąć.

Pod nazwą Horiatiki skrywa się najpopularniejsza sałatka goszcząca na greckich stołach, nazywana przez mieszkańców sałatką wiejską. W jej składzie najczęściej znajdziemy: pomidory, ogórki, czerwoną cebulę, zieloną paprykę, oliwki, ser feta przyprawiony oregano oraz oliwę z oliwek. Horiatiki warto zamówić jako przystawkę i połączyć jej smak z chrupiącym chlebem, maczanym w aromatycznej oliwie. W oryginalnym przepisie nie znajdziemy sałaty, co bardzo często jest zaskoczeniem dla początkujących smakoszy greckich potraw.

Ser feta, idealnie uzupełniający sałatkę, jest podany w postaci jednego plastra na wierzchu, a nie pokrojony w kostkę, jak zwykliśmy to robić w Polsce. Ponadto ser ten uznawany jest za dziedzictwo kulturowe Grecji. Warto wspomnieć, że nazwa „feta” od 2002 roku jest chroniona w UE i wyłącznie sery produkowane w Grecji mogą ją stosować.

To najpopularniejszy sos serwowany w Grecji, klasyka kuchni greckiej. Jest to pyszna mieszanka jogurtu, startego ogórka, czosnku oraz przypraw. Stanowi idealne uzupełnienie wielu potraw kuchni greckiej.

Sam w sobie jest również świetną przekąską.

Smażony ser saganaki to jedna z najbardziej popularnych przystawek, jakie znajdziemy na stolikach greckich tawern. To typ twardego sera smażonego na niewielkiej patelni, chrupiącego z zewnątrz, a w środku płynnego, o lekko ciągnącej się konsystencji. Najlepiej jeść go zaraz po podaniu, na ciepło, bo właśnie wtedy smakuje najlepiej.

Skropiony cytryną ser saganaki to zdecydowanie jeden z najbardziej klasycznych smaków Ellady. Nazwa sera —  „saganaki” pochodzi właśnie od nazwy naczynia, w którym jest przygotowywany — małej  patelni z uszami.

Warto zwrócić uwagę, że w tego typu naczyniu przygotowywane są także inne potrawy, więc w menu znajdziemy więcej pozycji,  które w swojej nazwie mają to słowo, np. krewetki saganaki. Zatem zanim zamówimy, sprawdźmy dokładnie, że to, co zamawiamy to ser.

To idealna przystawka w upalne dni. Kolokithokeftedes to niedużych rozmiarów placuszki z cukinii z dodatkiem słonej fety, wzbogacone o aromatyczne zioła. Często podawane są z najsłynniejszym greckim sosem — tzatziki.

To zdecydowanie jedno z najbardziej rozpoznawalnych dań kuchni greckiej. Souvlaki to opcja dla miłośników mięsnych potraw. Są to grillowane szaszłyki z mięsa wieprzowego lub drobiowego, podawane najczęściej ze świeżymi warzywami, kawałkami chlebka pita oraz sosem tzatziki. Na talerzu bardzo często znajdziemy również kawałek cytryny, aby skropić mięso i wydobyć głębię jego smaku.

Pita gyros to z kolei najsłynniejszy fast food w greckim wydaniu. Jest to prawdziwie grecki streetfood. Jeśli poszukujemy szybkiej i pożywnej przekąski, to zdecydowanie możemy zaspokoić nasz głód tym daniem. W uwielbianym przez Greków zawiniętym chlebku pita znajdziemy sos tzatziki, mięso z rożna (najczęściej wieprzowe lub drobiowe), frytki oraz świeże warzywa.

Często możemy również zamówić pitę z souvlaki, czyli wersję z mięsem grillowanym. Ceny pity zaczynają się już od 2,50 euro, więc jest to dobra opcja na każdy budżet.

Dolmades, również zwane dolmadakia, to bardzo popularne i często goszczące na greckich stołach meze — czyli forma przekąski. Jest to odpowiednik naszych polskich gołąbków. W Grecji są one znacznie mniejsze, gdyż do ich zawijania używa się liści winogron. Dolmades są zazwyczaj nadziewane specjalnym farszem — połączeniem mięsa (najczęściej jagnięciny) i ryżu, jednak mogą być również przygotowane w wersji bezmięsnej.

Moussaka to klasyk sam w sobie. Jest to zapiekanka składająca się z warstw smażonego bakłażana, pomidorów oraz mielonego mięsa, nierzadko urozmaicona o plastry ziemniaków. Wierzchnią warstwę pokrywa sos beszamelowy, posypany tartym, żółtym serem, który po upieczeniu tworzy chrupiącą skórkę. Moussaka to opcja dość sycąca, dlatego też warto ją wybrać jako danie główne.

Kolejna propozycja zapiekanki, tym razem przygotowywana na bazie makaronu rurkowego. Pastitio może być przygotowywane na wiele sposobów i urozmaicane o nowe składniki,  jednak baza powinna pozostać niezmienna. Warstwy występujące w każdej wersji to makaron, mięso mielone oraz sos beszamelowy.

Często danie obsypuje się z góry serem, który roztapia się podczas zapiekania. Pastitsio to propozycja pożywnego dania głównego.

Bakłażan to jedno z warzywo, które zajmuje istotne miejsce w kuchni greckiej. Papoutsakia to nadziewane mięsem mielonym bakłażany, z dodatkiem sosu beszamelowego.

W smaku danie  jest zbliżone do moussaki, ze względu na podobne składniki i sposób ich przyrządzania. Papoutsakia dosłownie oznacza „buciki”. Nazwa ta nawiązuje do wyglądu potrawy — przekrojone  na pół  i napełnione farszem bakłażany przypominają właśnie rodzaj obuwia.

Grecja to kraj, w którym świeże ryby i owoce morza spotkamy na każdym rogu. Bardzo często możemy zobaczyć suszące się na sznurkach w słońcu ośmiornice, będące częścią krajobrazu, szczególnie na greckich wyspach.

Grecy nauczyli się przyrządzać morskie dary na wiele różnych sposobów. To właśnie tutaj można spróbować krewetek, ośmiornicy, kalmarów czy ryb, których aromatyczny smak zapamiętamy na długo.

Razem z gemistą wchodzimy w świat wegetarian. Grecy doskonale wiedzą, jak wykorzystać swoje zasoby i niemal do perfekcji opanowali sztukę przyrządzania warzyw. Gemiasta to zapiekane w piekarniku wydrążone warzywa (najczęściej papryka lub pomidory) faszerowane ryżem. Całość dopełniają przyprawy oraz oliwa z oliwek.

Briam to kolejny grecki sposób na pieczone warzywa. Wśród składników znajdziemy m.in. ziemniaki, cukinię, bakłażana oraz cebulę, więc można powiedzieć, że jest to forma zapiekanki warzywnej. To danie, które — jak wiele innych w kuchni greckiej, przyprawione jest oregano oraz oliwą z oliwek.

Bogactwo warzyw i owoców morza sprawia, że obok kuchni greckiej nie przejdziesz obojętnie. Aromatyczne zioła idealnie dopełniają śródziemnomorską  prostotę przyrządzania potraw.

Będąc na wakacjach w Grecji, koniecznie odwiedź jedną z tradycyjnych tawern, aby skosztować specjałów tego kraju i udać się w kulinarną, pełną smaków i słońca podróż.