Afrodyta wiedziała, co robi – wychodząc z morskiej piany na Cyprze, skazała się na mnóstwo słońca, pyszne jedzenie i świetne wino. Lepiej wybrać nie mogła!
Wciśnięty w róg Morza Śródziemnego Cypr jest dość nietypowy – zagmatwana historia stworzyła z niego prawdziwą kulturową chimerę o wielu twarzach. Podobnie jest z jego kuchnią – najprościej powiedzieć, że miesza ona smaki Grecji i Turcji, ale wyspiarze dołożyli do nich sporo od siebie. Soczyste owoce, słodkie rodzynki, zbierane trzy razy w ciągu roku ziemniaki, aromatyczne zioła i chrupiące oliwki, rewelacyjne owoce morza, świetna jagnięcina, pyszny nabiał (z owczym serem halloumi na czele) i lekkie wino. Warto Cypru posmakować – bo czy coś może się równać posiłkowi w słońcu, pod błęktinym niebem, z widokiem na lazurowe morze i szklanką chłodnego wina w dłoni? A na takie smakowanie nie ma lepszego sposobu, niż meze w przytulnej, cypryjskiej tawernie.
Meze to popularny na Bałkanach i Bliskim Wschodzie sposób serwowania posiłku. To w zasadzie wydarzenie – celebrowane leniwie i powoli, w tempie pojawiania się na stole kolejnych dań. I to element kluczowy, bo meze składa się z niezliczonych talerzy, talerzyków, misek i tac, na których podawane są kolejno przeróżne dania i przekąski w małych porcjach, którymi dzielimy się ze wszystkimi. I choć w większości krajów meze traktowane jest jako przystawka, Cypr ma na nie swój sposób – to posiłek sam w sobie, spożywany niespiesznie w cieniu cyprysów lub cytrynowych drzewek. To prawdziwa uczta i jedyny słuszny sposób smakowania wyspy!
A jakich smaków się spodziewać? Przede wszystkim: wielu. Cypryjskie meze rozpoczyna wielka miska sałatki horiatiki (czyli „wiejskiej”), która ląduje na środku stołu. Świeże, chrupiące warzywa i najprawdziwsza feta są tylko lekko skropione oliwą i posypane ziołami – i w zupełności to wystarczy! Sałatce towarzyszą trzy tradycyjne pasty: klasyczne tzatziki, lekko gorzka pasta z tahini (czyli mielonych ziaren sezamu) oraz bardzo ciekawa w smaku pasta z czerwonej ikry – taramosalata. Do tego trochę pieczonych oliwek i oczywiście porcja świeżej pity albo wciąż ciepły bochenek chleba. I lekkie cypryjskie wino, rzecz jasna!
Po takim wstępie przychodzi pora na prawdziwy wysyp smaków – i to dosłownie, bo przed Wami zaczną się pojawiać niezliczone porcje przeróżnych dań, którymi chlubi się wyspa. Spróbujcie tradycyjnej jajecznicy z dzikimi szparagami (w sezonie), cukinią albo bakłażanem, sałatki z białej fasoli w lekko kwaśnym sosie i ziołach, kremowego humusu, delikatnych cypryjskich ravioli albo kotlecików z ciecierzycy i warzyw oraz koniecznie grillowanego halloumi – flagowej przekąski z Cypru! Smak tego sera (zwykle owczego, ale może być też mieszany) jest bardzo prosty, ale niezwykle urzekający – zwłaszcza, gdy halloumi jest lekko roztopiony na grillu.
Weźcie kolejny łyk wina i przygotujcie się na kolejne rozdanie: w zależności od tego, na jakie meze się zdecydowaliście, na stole zaczą się pojawiać pyszne przekąski mięsna albo ze świeżutkich owoców morza. Spróbujcie delikatnych kotlecików jagnięcych, cypryjskich kiełbasek, mini-gołąbków z liści winogron z bardzo aromatycznym, lekko pikantnym nadzieniem, dymnych szaszłyków z kurczaka lub wieprzowiny czy pieczonej wątróbki. A jeśli wybraliście wersję bezmięsną, na stole pojawią się pyszne kalmary w panierce, grillowana ośmiornica i krewetki, małże w pomidorowym sosie albo nieduże smażone rybki. Tylko pamiętajcie – to wciąż nie koniec!
Po krótkiej przerwie obsługa poda „danie główne”. Warto spróbować wolno gotowanej jagnięciny z kuminem z glinianego naczynia albo grillowanej ryby, skropionej sokiem z aromatycznej, cypryjskiej cytryny. Do tego oczywiście nałóżcie solidną porcję frytek lub talarków ze słynnych cypryjskich ziemniaków. Chleba, pity, past do pieczywa i wina też będzie pod dostatkiem, więc cieszcie się tym posiłkiem do woli, rozsiadając się wygodnie przy stole z kraciastym obrusem!
Na sam koniec spróbujcie prostych, cypryjskich deserów. Wasza tawerna może zaserwować na przykład naleśniki z ciasta filo z miodem, sernik kataifi – też z ciasta filo, jednak w formie cienkich niteczek albo cypryjskie galaretki z karobem, czyli mączką chleba świętojańskiego (z którego uprawy Cypr słynie). Bardzo popularne są też owoce w syropie – młode bakłażany lub orzechy włoskie, rodzynki, figi albo skórka z bergamotki lub arbuza. I choć mogą one dla nas brzmieć dość dziwnie, są przepyszne! Albo możecie sięgnąć po świeże owoce – soczyste, słodkie, zebrane z okolicznych sadów. Poproście jeszcze o małą filiżankę kawy po cypryjsku i… odpocznijcie – kosztowanie meze to ciężka praca!
Teraz możecie ruszać dalej – odkrywać Cypr z jego lazurowymi zatoczkami, pomarańczowymi sadami, cyprysowymi zagajnikami oraz starożytnymi ruinami i słynnymi mozaikami. Oraz kolejne tawery, upstorzne biało- niebieskimi, kraciastymi obrusami! Bo każda z nich zasewruje Wam cypryjskie smaki w trochę innym wydaniu – a pamiętajcie, nie ma lepszego sposobu smakowania Cypru, niż meze!