Smak greckich Świąt. Przepisy na świąteczne potrawy

Wakacyjne wojaże dawno za nami, ale smak greckich przysmaków, atmosfera nadmorskich restauracyjek i wspomnienia niezapomnianego lata nie muszą nas opuszczać. Prawdziwym miłośnikom Grecji mogą towarzyszyć nawet w Święta. Bo skoro chcemy dzielić się z bliskimi tym, co najlepsze, to dlaczego nie podzielić się odrobiną słonecznej Grecji? Na przykład podanej na świątecznym talerzu.

Wybierzmy się zatem w kulinarną podróż i przyjrzyjmy z bliska greckim tradycjom świątecznym. Wiele z nich może być wspaniałym dopełnieniem naszych polskich zwyczajów i potraw.

Święta Bożego Narodzenia zaczynają się w Grecji  25 grudnia i trwają dwanaście dni. Przygotowania rozpoczynają się jeszcze w listopadzie, dzięki czemu Grecy robią to ze stoickim spokojem, w myśl słynnej filozofii siga-siga, czyli życia bez pośpiechu. Wśród świątecznych przygotowań punkt „ubierz choinkę” dopełniają często modele żaglowców udekorowane światełkami. Nie ma też Świętego Mikołaja przynoszącego prezenty. Grecy obdarowują się nimi nawzajem w dniu rozpoczęcia Świąt lub 1 stycznia w dzień Św. Bazylego. Właściwe obchody rozpoczyna pierwszy dzień Świąt (w Grecji nie obchodzi się Wigilii), kiedy to Grecy celebrują świąteczny czas w atmosferze radości i wspólnej zabawy, często wychodząc  z domów, by odwiedzić dalszą rodzinę lub spotkać się z przyjaciółmi.

A nawet bardzo słodkie. Do potraw, które dominują na greckich stołach należą ciasta i ciasteczka. Znajdziemy więc melomakarona, słodkie i chrupiące kourabiedes, a także śródziemnomorski przysmak – pyszną baklavę.

Ciasto:

1 szklanka oliwy z oliwek, 3/4 szklanki cukru, 1/4 szklanki soku ze świeżych pomarańczy, 2 łyżki otartej skórki z pomarańczy, 1/4 szklanki koniaku, 2 łyżeczki proszku do pieczenia, 1 łyżeczka sody, szczypta soli, 7 i 1/2 szklanki mąki, cynamon do posypania, orzechy lub migdały mielone do posypania ciastek.

Syrop:

1 szklanka miodu, 1 szklanka cukru, 1 szklanka wody, ½ szklanki soku z pomarańczy, 1 laska cynamonu, 1 łyżeczka soku cytrynowego. Syrop podgrzewać na małym ogniu do uzyskania klarownej polewy.

Składniki połączyć, z ciasta uformować owalne, lekko spłaszczone ciasteczka i piec 20-30 minut w temperaturze 170 st. C. Po upieczeniu maczać w wystudzonym syropie i udekorować.

Najważniejszym wypiekiem jest tradycyjny grecki chleb Christopsomo, wypiekany z najlepszych składników i charakterystycznie zdobiony symbolem krzyża, motywami regionalnymi i bakaliami. Jest on też podstawą najstarszej świątecznej tradycji – dzielenia się z bliskimi dobrem, bogactwem domu i najlepszymi życzeniami. Tradycja ta przypomina polskie dzielenie się opłatkiem. Głowa rodziny dzieli chlebek na części, z których jedną odkłada „dla Boga”, drugą „dla domu”, a kolejne rozdaje domownikom. Jest to też moment składania sobie świątecznych życzeń.

440 g mąki, 15 g świeżych drożdży, 80 ml miodu, 320 ml wody, 1 łyżeczka cukru, 1 łyżeczka cynamonu, tarta skórka pomarańczowa, 2 łyżki oliwy, sól, sezam, orzechy.

Przesiać mąkę, dodać pół szklanki ciepłej wody, drożdże, cukier, cynamon i skórkę pomarańczową. Zarobić ciasto i zostawić na 30 minut w ciepłym miejscu. Następnie dodać oliwę i sól, ponownie zagnieść, uformować chlebek, ułożyć krzyż i posmarować oliwą. Odczekać 30 minut, posypać sezamem i orzechami i umieścić w piecu. Piec w temperaturze około 180 st. C 40 minut. Podawać jeszcze ciepły lub podgrzać lekko przed podaniem.

Pieczenie ciasteczek wiąże się ze starą tradycją okazania sympatii sąsiadom. W przeddzień Świąt posyłało się do nich dzieci i młodzież z życzeniami i słodkim poczęstunkiem. Dlatego w każdym domu przygotowywano ogromne ilości tych wypieków.

Pieczenie ciasteczek wiąże się ze starą tradycją okazania sympatii sąsiadom. W przeddzień Świąt posyłało się do nich dzieci i młodzież z życzeniami i słodkim poczęstunkiem. Dlatego w każdym domu przygotowywano ogromne ilości tych wypieków.

Ciasto: 250 g masła, 140 g cukru pudru, ½ kg mąki, jajko, łyżka koniaku, łyżeczka proszku do pieczenia, posiekane orzechy laskowe i migdały.

Utrzeć masło, cukier, jajko i koniak za pomocą miksera, na końcu powoli dodając mąkę, proszek do pieczenia, orzechy oraz migdały. Wyrobić ciasto. Uformować ciasteczka w kształt niewielkich rogalików. Piec w temperaturze 180 st. C około 20 minut. Po wystudzeniu obtoczyć ciasteczka w cukrze pudrze.

Świąteczny grecki stół to także szereg potraw słonych i wytrawnych. Królują mięsa w postaci podawanych na bogato pieczeni. Na stole gości jagnięcina i mięso z indyka. Co ciekawe w greckim świątecznym menu rzadko pojawiają się ryby. Słynna ryba po grecku jest potrawą… polską i w Grecji nie jest przyrządzana. Są też wszechobecne sałaty, które podaje się z sosami, miodem, ziołami    aromatyczną oliwą.

Świąteczny grecki stół to także szereg potraw słonych i wytrawnych. Królują mięsa w postaci podawanych na bogato pieczeni. Na stole gości jagnięcina i mięso z indyka. Co ciekawe w greckim świątecznym menu rzadko pojawiają się ryby. Słynna ryba po grecku jest potrawą… polską i w Grecji nie jest przyrządzana. Są też wszechobecne sałaty, które podaje się z sosami, miodem, ziołami    aromatyczną oliwą.

Duży udziec jagnięcy, ok. 1,5 kg, 2 główki czosnku, 2 cebule, 4 cytryny, pomidory, zioła: rozmaryn, tymianek, ziele laurowe, sól, oliwa.

Udziec natrzeć solą i ziołami, a następnie ponakłuwać nożem, umieszczając w otworach ząbki czosnku. Mięso solidnie skropić sokiem cytrynowym i oliwą. Pokroić cebulę, umieścić warstwę na dnie brytfanny a następnie ułożyć na niej mięso. Pieczeń piec około 3h w temperaturze 180 st. C, podlewając mięso co godzinę sokiem z cytryny i oliwą.

Przed wyjęciem z pieca sprawdzamy miękkość potrawy. W razie potrzeby należy nieco przedłużyć czas pieczenia.

Przed podaniem mięso ponownie skropić cytryną i ułożyć w ziołach i warzywach.

Pamiętajmy, że greckie Święta to czas optymizmu i radości. Zadbajmy o nią i niech nam towarzyszy nie tylko w nadchodzącym, świątecznym czasie, ale także przez cały Nowy Rok!

Kala Christougenna!