Grek to Polak, tylko dwa razy bardziej

Od trzydziestu lat jeżdżę do Grecji. Jestem tam kilka lub kilkanaście razy w roku. Obserwuję, patrzę i podglądam. Dlatego dziś pokuszę się o zestawienie pod hasłem: Polacy i Grecy – podobieństwa i różnice.

Prawdziwie cieszą się ze spotkania z drugim człowiekiem. Dzielą się tym, co mają. Pamiętam, jak wysoko w górach, w zapomnianej przez ludzi i świat maleńkiej wiosce, starzy pasterze podzielili się ze mną skromnym posiłkiem. W garnku gotowały się warzywa i górskie zioła. To wszystko wzbogacał świeżo zrobiony owczy ser. Do tego kawałek chleba i tyle. Jakie to było pyszne! Czułam się jak na królewskiej uczcie. Na Lesbos zaproszono mnie na wesele do ludzi, których nie znałam. Przyszłam na mały rynek, a tam… wszystkie tawerny połączono w jedną i trwało ogromne weselisko dla wszystkich mieszkańców. Znalazło się miejsce i dla mnie, i dla mojego syna. Bawiliśmy się do białego rana. Nie wyszliśmy głodni ani spragnieni. Na Korfu starszy pan, właściciel gaju pomarańczowego, codziennie częstował mnie świeżym sokiem. Tylko dlatego, że mówiliśmy sobie serdecznie „Kalimera”.

Podziwiam całe greckie familie, z babcią i dziadkiem na czele, zasiadające wspólnie do posiłków w tawernie. Z uznaniem patrzę na to, jak Grecy szanują starszych i cenią sobie wspólnie spędzony czas. Na plaży z radością obserwuję całe rodziny zajmujące się dziećmi i ojców, którzy z oddaniem bawią się z najmłodszymi w morzu. Ze wzruszeniem spoglądam na starszą panią wnoszoną na wózku na plażę i usadawianą pod parasolem. Byle tylko być razem. Rodzina jest dla nich najważniejsza. Liczy się bliskość i kultywowanie tradycji.

Uczta po grecku zaczyna się najczęściej wieczorem (bo wtedy temperatura pozwala coś zjeść), a później trwa i trwa. Ludzie przy stole dzielą się jedzeniem, wymieniają talerze, próbują od siebie wzajemnie tych smakołyków. Grecy czerpią ogromną radość z jedzenia, a największą – z jedzenia wspólnego. Smakują i delektują się potrawami. Jedzą wolno i z namaszczeniem. Nie sprząta się szybko ze stołu, bo a nuż ktoś zechce jeszcze coś skubnąć. Kolejne dania wjeżdżają na stół. Grecy piją dużo wina i jeszcze więcej wody. I tego powinniśmy się od nich uczyć.

Oba kraje były wykreślone z map świata: Polska na 123 lata, Grecja na 400 lat. Grecy kochają swój kraj i są oddanymi patriotami. Ojczysta flaga powiewa wszędzie.

„Leniwy jak Grek” to krzywdzący stereotyp. Grecy harują od świtu do nocy. Rano idą do pracy na osiem godzin, mają godzinę przerwy i pracują przez kolejne osiem godzin – szczególnie w sezonie turystycznym. Mały barek działa od południa do trzeciej nad ranem. A o dziewiątej już serwuje śniadania. 

Spróbujcie coś załatwić w greckim urzędzie… 

Nie wyobrażacie sobie nawet, co się dzieje, gdy greccy piłkarze strzelą gola. Myślałam, że wybuchła wojna.

Może to słońce tak na nich wpływa, bo bez słońca więdną i tracą werwę. Mimo rozlicznych kłopotów w ich kraju nie reagują depresyjnie. Grek zawsze ma pogodną twarz.

Najwięcej dzieje się wieczorem – ożywają sklepy i restauracje. Trzeba się przestawić na tryb nocny i odpocząć od upału w poobiedniej drzemce.

 Najlepsza zupa grecka to cytrynowa na kurczaku. Polujcie na nią.

Głośno rozmawiają, można pomyśleć, że się kłócą. A oni tylko dyskutują. Najchętniej o polityce i piłce nożnej (tak jest w każdym kafenionie). Głośno wyrażają swoje emocje. Mocno gestykulują. Nawołują się z daleka. Witają spontanicznie. Potrafią zatrzymać nagle samochód, bo zobaczyli kogoś znajomego.

Po prostu, mają bardzo cienkie rury kanalizacyjne. 

Gdy tylko zagra muzyka, znajdzie się ktoś, kto zatańczy. Pamiętacie film Grek Zorba? Nawet jak jest źle, to trzeba cieszyć się życiem.

Zwłaszcza tej mocnej – greek coffee – i latem kawy na zimno, zwanej frappe. Herbata traktowana jest w Grecji jak ziółka.

A teraz sami poszukajcie podobieństw i różnic. Ja widzę więcej podobieństw, dlatego w Grecji czuję się jak w domu.